Pesten komt helaas nog steeds vaak voor, op school, op het werk of online. Het kan je leven flink beïnvloeden, of je nu zelf wordt gepest, ziet dat iemand anders gepest wordt, of het moeilijk vindt om ermee om te gaan. In dit stuk lees je wat pesten precies is, hoe je pesters herkent, wat jij zelf kunt doen en hoe een aanpak zoals de KiVa-methode kan helpen. Door het beter te begrijpen, kun je ook beter reageren.
Wat is pesten eigenlijk
Iedereen kent het woord pesten, maar wat is pesten? Pesten is als iemand herhaald en bewust wordt gekwetst door een ander of door een groep. Dat kan gebeuren met woorden, via sociale media, door lichamelijk geweld of door iemand buiten te sluiten. Het belangrijkste kenmerk van pesten is dat het steeds opnieuw gebeurt en dat de gepeste zich machteloos voelt. De pester zoekt meestal macht of controle en de gepeste durft vaak niets terug te doen of te zeggen. Het effect is vaak groot: pesten kan iemand erg onzeker, verdrietig of bang maken.
Zo herken je een pester
Een pester wil vaak controle over anderen en gebruikt daar woorden of daden voor. Vaak lijkt diegene stoer of sterk in de groep, maar daarachter zit soms onzekerheid of frustratie. Pesters maken anderen graag belachelijk, sluiten mensen buiten of zetten iemand onder druk. Ze houden weinig rekening met gevoelens van anderen en kunnen goed manipuleren. Soms doen ze alsof het maar een grapje is, maar dat maakt het niet minder kwetsend. Als niemand iets zegt, wordt een pester meestal alleen maar sterker.
Wat kun je zelf doen
Of je nu zelf gepest wordt of ziet dat het bij een ander gebeurt, je kunt altijd iets doen. Word je gepest, praat er dan over met iemand die je vertrouwt. Dat is geen klikken, maar opkomen voor jezelf. Als je ziet dat iemand anders gepest wordt, laat dan merken dat je er niet mee eens bent. Je kunt iemand steunen met een simpel gebaar of even naast diegene gaan zitten. Als je het aandurft, kun je het pesten melden bij een volwassene. Je hoeft geen held te zijn om verschil te maken.
De kracht van de KiVa-methode
De KiVa methode, die uit Finland komt, helpt scholen om pesten aan te pakken via de hele klas. Niet alleen de pester en het slachtoffer worden betrokken, maar juist ook de kinderen eromheen. Want die bepalen vaak of pesten stopt of juist doorgaat. Met lessen, gesprekken en opdrachten leren kinderen hoe ze met elkaar omgaan en hoe ze kunnen helpen. Op scholen die KiVa gebruiken, voelen kinderen zich veiliger en wordt er minder gepest. Het werkt vooral goed als de hele school er serieus mee aan de slag gaat.
Samen pesten tegengaan
Pesten stoppen lukt alleen als iedereen meedoet. Je hoeft geen leerkracht of ouder te zijn om verschil te maken. Door steun te geven, eerlijk te zijn over wat je ziet, en door zelf respectvol met anderen om te gaan, help je mee aan een veiligere omgeving. Want niemand verdient het om buitengesloten, gekleineerd of bang gemaakt te worden. En het begint bij kleine daden van aandacht, moed en vriendelijkheid.
De rol van sociale media bij pesten
Sociale media spelen tegenwoordig een grote rol bij pesten. Online pesten gebeurt vaak in stilte: via berichten, nepaccounts of het verspreiden van foto’s. Het is soms nog moeilijker te stoppen dan pesten in het echt, omdat het slachtoffer zich continu bekeken of uitgelachen voelt. Het helpt als je je bewust bent van wat je deelt, en als je denkt voordat je iets doorstuurt. Meld haatberichten, blokkeer accounts die kwetsend zijn en wees een voorbeeld door online vriendelijk te blijven.
